زاهیر باهیر
له‌نده‌ن
30/01/2016
به‌شی یه‌که‌م
وتارێکی زۆر له خه‌ڵکانێکی جیا جیاوه ، کورد که‌متر ، به‌ڵام بێیانه زۆر زیاتر سه‌باره‌ت به لایه‌نه پرشنگدار و باشه‌کانی ئه‌زموونی ڕۆژاوا و سه‌رجه‌می ڕوداوه‌کانی نوسراوه. من خۆم یه‌كێکم له‌و که‌سانه‌ی که چه‌نده‌ها وتار و به ده‌یه‌ها دیمانه‌ی ته‌له‌فزووێنی و ڕادوێی ئه‌نارکستانی فه‌ره‌نسی و یۆنانی و ئیتاڵی و شوینه‌کانی دیکه و له‌گه‌ڵ ڕۆژانامه و گۆڤاری بێیانه‌دا کردوه و له چه‌نده‌ها میتینگیش نه‌ك هه‌ر له بریتانیا به‌ڵکو له وڵاتانی دیکه‌ش که هه‌ندێکیان بۆ من گیراوه قسه‌م له‌سه‌ر به‌هاو نوێیه‌تی بزوتنه‌وه‌یه‌کی ئاوا که لانی که‌م 60 ساڵه ده‌رنه‌که‌وتوه‌ته‌وه جگه له‌وه‌ی زاپێتێستا ، ئه‌مه بێ له به‌شداری کردنم له ده‌یه‌ها کۆبونه‌وه و ده‌ربڕینی ناڕه‌زایی و خۆپیشاندان که بۆ هاوکاری ڕۆژاوا و قسه‌وباسی له‌سه‌ر کراوه . هاوکاتیش سه‌رکه‌وتوبووم له کردنی ئه‌زموونی ڕۆژاوا به خالێکی نێو ئه‌جه‌نده‌ی میتینگه گرنگه‌کانی ساڵی 2014 و 2015 ی ڕۆژی په‌رتوکی ئه‌نارکستان له له‌نده‌ن. هه‌ر ئه‌مه‌ش بوه هۆکارێک که له شاره‌کانی دیکه و هه‌ندێك وڵاتانی دیکه‌ش کرایه ئه‌جه‌نده‌ی ڕۆژی په‌رتوکی ئه‌نارکستان.
هه‌ڵبه‌ته قسه‌ی من به ته‌نها له‌سه‌ر ڕۆژاوا نییه به‌ڵکو به‌شی باکوری-شه که من هیوایه‌کی زۆرم پێوه گرێداوه و تا ئێستاش هه‌ر وایه ، بۆ ئه‌مه‌ش دووجار چومه‌ته باکور و له‌سه‌ر چونه‌کانیشم ڕاپۆرتی دوور و درێژم نوسیوه.
ئه‌م درێژدادڕییه‌ی سه‌ره‌وه‌م بۆ باسکردنی خۆم و هه‌ڵنانم و منه‌تکردنم به‌سه‌ر ئه‌و دوو بزوتنه‌وه‌یه‌دا ، باکور و ڕۆژاوا نییه، ( ببورن گه‌ر ئه‌و ده‌نگه له خوێندنه‌وه‌یدا بداته‌وه) به‌ڵکو ته‌نها بۆ ئه‌وه‌یه که‌خوێنه‌ری ئه‌م وتاره بزانێت که من له هه‌ڵوێستی هاریکاریانه و کۆمه‌که‌وه ، یا هه‌ڵوێستی کورد وته‌نی ” دۆستم ئه‌وه‌یه ده‌مگرێنێت و دوژمنم ئه‌وه‌یه ده‌مخه‌نێنێت” ، سه‌رنجه‌کانم ده‌خه‌مه پێشچاوی خوێنه‌ر. هاوکاتیش په‌یمانیش ده‌ده‌م تا نه‌بینم ئاڕاسته‌ی ئه‌و دوو بزوتنه‌وه‌یه به پێچه‌وانه‌ی ئه‌وه ده‌ڕوات که بانگه‌شه‌ی ده‌کات ، ئاماده‌م به هه‌موو شێوه‌یه‌ك ته‌نانه‌ت به ڕۆحی خۆشم خزمه‌ت به‌و بزوتنه‌وانه بکه‌م. له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا ، گه‌ر خوێنه‌ریش به هه‌ڵوێستێکی دژ به‌و دوو بزوتنه‌وه‌یه‌ی، ده‌زانێت و هه‌ر شتێك ده‌ڵێت گه‌ردنی ئازا بێت و خۆشی له ژیاندا هه‌ر ئازاد بێت، چونکه من باوشم به‌و دوو بزوتنه‌وه‌یه‌دا له‌به‌ر کوردایه‌تیکردن و قه‌ومچێتی نه‌کردوه ، به‌ڵکو له‌به‌ر ئه‌وه‌ی که هه‌ردوك بزوتنه‌وه، تا ڕاده‌یه‌ك ڕێڕه‌يوێکی ئه‌نارکستیانه‌یان گرتوه و به‌تاڵیش نیین له که‌مو کوڕی .
ئه‌وه‌ی که ماوه‌ته‌وه بیڵێم ، پێشئه‌وه‌ی بچمه سه‌ر کرۆکی باسه‌که‌م ، ئه‌وه‌یه که هه‌وڵده‌ده‌م به ویژدانه‌وه و به به‌ڵگه وه قسه بکه‌م مه‌به‌ستیشم به‌ئاگاهێنانه‌وه‌یه، تاکو فشارێك له ده‌ره‌وه له‌سه‌ر به‌رپرسان و داڕێژه‌نه‌رانی پلان ، بۆ پڕکردنه‌وه‌ی ئه‌و که‌لێنانه‌ی که له بزوتنه‌وه‌کاندا به تایبه‌ت ڕۆژاوادا هه‌یه، دروستبێت. سه‌کۆی ئه‌نارکیستانی کوردستان، که من براده‌ێکیم، ساڵی پار و پێشتریش له ڕێگای چه‌ناڵه فه‌رمییه‌کانی بزوتنه‌وه‌که و ئۆرگانه‌کانییه‌وه و قسه‌کردن له‌گه‌ڵ به‌رپرساندا ڕه‌خنه‌کانی خۆی پێڕاگه‌یاندوون ، نه‌ك جارێک به‌ڵکو دوو چاریش به‌ڵام ، به‌داخه‌وه که ئه‌وان هه‌ر وه‌ڵامیشیان نه‌داینه‌وه چجای ئه‌وه‌ی که بڵێن هاوڕێیان ئه‌وه وایه یا وانییه.
که‌موکوڕییه‌کان بۆچی ؟
ئه‌وه‌ی که بزوتنه‌وه‌یه‌کی پاکژ و بێ که‌موکوڕی بوێت ، یا له دونیای که‌تواریی نه‌گه‌یشتووه ، یا هه‌ر ده‌یه‌وێت هه‌موو که‌س و بزوتنه‌وه‌که‌ش به‌ویست و ئاره‌زوی ئه‌و بڕوات. خودی ژیان ڕاسته‌ڕێگایه‌کی بێ پێچ و په‌نا نییه، وه‌کو پێشتریش له وتارێکی دیکه‌مدا په‌نجه‌م بۆ ڕاکێشاوه ، بزوتنه‌وه ، بزوتنه‌وه‌ی خه‌ڵكه و خه‌ڵکیش پێکهاته‌ی تاکه‌کانی کۆمه‌ڵه و تاکه‌کانیش به ده‌یه‌ها داوه‌وه به خراپییه‌کان و پاشه‌ڕۆی ئه‌م سیسته‌مه‌وه به‌ستراونه‌ته‌وه. هه‌ر چۆن بته‌وێت و هه‌ر هه‌نگاوێک به‌کرده‌وه بگرینه‌به‌ر تاکو هه‌ندێك شت له ئێستادا ڕه‌تبکه‌ینه‌وه هه‌وڵه‌کان له سنورێکی دیاریکراو ده‌رناچێت ، ئیدی له‌هه‌ر شێوه‌یه‌کدا بانگه‌شه‌ی پاکێتی خۆمان و کامڵی ئه‌نارکستێتی و سۆشیالیستی خۆمان بکه‌ین، له‌به‌رئه‌وه‌ی که ژیانمان له نێو سیسته‌مه‌که‌دا سنورێکی دیاریکراوی بۆ نه‌خشاندوین، خۆڕزگارکردنمان لێی، کارێکی مه‌حاڵه، مه‌گه‌ر ژیانێکی دێوانه‌یی بێ هووده‌یی بژین.
ئه‌مه‌ی سه‌ره‌وه‌ش به‌رانبه‌ر به ڕۆژاو و باکور و کۆمه‌ڵی کوردی و تاکی کورد، هه‌ر ڕاسته . ئه‌مه جگه له‌وه‌ی که گه‌ر تۆزێك به ویژدانه‌وه له‌و بزوتنه‌وه‌یه ڕابمێنین و ئه‌مجا دادگایی بکه‌ین ، ده‌بێت نه‌ک هه‌ر باره‌که‌ی/کۆڵه‌که‌ی به‌ڵکو سه‌رباره‌کانیشی ، به‌تایبه‌ت له بزوتنه‌وه‌ی ڕۆژاوادا ببیبین وه‌کو : بوونی له شه‌ڕدا به‌به‌رده‌وامی، مه‌ترسی شه‌ڕی ناوخۆ و هاتنه‌وه‌ی ئه‌سه‌د و ده‌وڵه‌تی فاشی تورکیا و ئابڵوقه‌دانی ئابوری و سیاسی و ڕۆشنبیری و کۆه‌مه‌ڵایه‌تی و هه‌بوونی دوو پارتی سیاسی هیراشی که به‌ته‌واوی له پشتی ئه‌و بزوتنه‌وانه‌وه‌ن تا ڕاده‌ی دانانی پلان و پرۆژه بۆیان ….گه‌لێکی دیکه . هه‌موو ئه‌مانه قورسیی دیکه ده‌خه‌نه سه‌ر شانی ئه‌و بزوتنه‌وانه، به‌تایبه‌ت ڕۆژاوا ، هه‌ر ئه‌م هۆکاره‌ش وای لێده‌کات ئه‌گه‌ر بێ ئه‌و کێشانه‌ی سه‌ره‌وه گه‌ر یه‌ك که‌موکوڕی هه‌بێت ، ئه‌م کێشانه‌ی دیکه سه‌نگ و ژماره‌ی گرفته‌کان بیگومان زیاد ده‌که‌ن.
ئه‌و که‌سانه‌ی که ڕه‌خنه له‌و بزوتنه‌وه‌یه ده‌گرن به دابڕینی له باره کۆمه‌ڵایه‌تی و ئابوری و سیاسییه‌که‌ی که بزوتن و پێشه‌وچونی بزوتنه‌وه‌که‌ی سنوردار کرده‌وه و له‌و زه‌مینه‌یه‌ی که بزوتنه‌وه‌ی “به‌هاری عه‌ره‌بی” تیادا ڕویدا و سه‌ره‌نجامه‌که‌ی، به بێ ڕه‌چاوکردنی ئه‌و بارودۆخانه‌ی سه‌ره‌وه، هه‌وڵه‌کانیان یه‌كلایه‌نه‌یه. هه‌روه‌ها حساب نه‌کردنی نه‌بوونی ئه‌و هاریکارییه پته‌وه‌ی که به بزوتنه‌وه‌ی که‌ته‌لۆنیا له ئیسپانیا و ئه‌وه‌ی زاپێتێستای 1994 و هه‌تا ئه‌وه‌ی وڵاتی نیکه‌راگوای ساڵانی هه‌شتاکانی چه‌رخی پێشوو، کرا، ڕه‌خنه‌کانیان زڕه و بێ به‌ره ، ته‌نها ڕه‌خنه‌یه و هاریکاری و کۆمه‌کی له‌گه‌ڵدا نییه ، ته‌نها سوکایه‌تی پێکردنێتی و داوه‌ریی تیادا نییه.
له بزوتنه‌وه‌ی ڕۆژاوادا دوو هه‌ڵسه‌نگاندن گرنگه و ده‌بێت به هه‌ند وه‌ربگێرێن ، ڕه‌نگه ئه‌و کاته حوکمێکی باشتری به‌سه‌ردا بده‌ین. یه‌که‌میان: ئایا کاره خراپه‌کانی زۆرتره له کاره باشه‌کانی یا پێچه‌وانه‌که‌ی ڕاسته؟ ئایه کێشی کاره خراپه‌کان له کاره باشه‌کانی سه‌نگتره یاخود پێچه‌وانه‌که‌ی؟. لای من کاره باشه‌کان که ئه‌و بزوتنه‌وه‌یه ئه‌نجامیداون و ئه‌وانه‌ی که به‌دیهێناوه به به‌راورد له گه‌ڵ کاره خراپه‌کاندا و ئه‌و چالاکییانه‌ی که کراون له دیدی مندا ، کاره باشه‌کان زۆر زیاترن ، ئه‌مه جگه له‌وه‌ی کاره هه‌ڵه‌کان نه‌گه‌یشتونه‌ته قۆناغێک که ڕاستکردنه‌وه‌یان مه‌حاڵ بێت . دووهه‌م: ئاڕاسته‌ی ئه‌و بزتنه‌وه‌یه. لای من ئه‌و بزوتنه‌وه‌یه هێشتا ڕاسته‌ڕێگای خۆی وننه‌کردووه و به‌و ئاقاره‌دا ده‌ڕوات که بانگه‌شه‌ی بۆ ده‌کات، لانیکه‌م تاکو ئێستا ئه‌مه وایه ، داهاتوش په‌نجا په‌نجایه و به‌لابردنی ئه‌و زه‌مینه‌یه‌ی که له سه‌ره‌وه باسمکرد یا لابه‌لاکردنه‌وه ئه‌و کێشانه ، ده‌توانرێت ڕێژه و هیوای سه‌رکه‌وتنی ئه‌و بزوتنه‌وه‌یه زیاتر بێت، بۆ ئه‌مه‌ش ئه‌رکی که‌سانی سۆشیالیست و ئازادیخوازان و چه‌پ و کۆمۆنیست و نقابییه‌کانه که کۆمه‌کی پێبکه‌ن تاکو سه‌رکه‌وتن مسۆگه‌ر بکات.
درێژه‌ی هه‌یه
